Phúc đức tại mẫu
THIÊN PHÚC
Ngạn ngữ có câu:
“Yêu
thương bắt đầu từ trong gia đình” (Charity begins at home). Cha mẹ hướng
dẫn, giáo dục con cái bằng tình yêu thương. Nhất là người mẹ, luôn nâng đỡ chở
che những đứa con, bằng trái tim hiền mẫu, một trái tim dạt dào tình yêu.
Công
đồng Vaticanô II viết: “Tự bản tính, hôn
nhân và tình yêu vợ chồng phải hướng về việc sinh sản và giáo dục con cái, vì đó
là chóp đỉnh cao đẹp của hôn nhân” (GS 48). Trách nhiệm giáo dục con cái thật
vất vả, nhưng cũng là niềm vinh dự cho các bậc Hiền Mẫu chúng ta:
“Mẹ
nuôi con bấy lâu rồi,
Nuôi
con khôn lớn thành người mới nghe.”
Công việc giáo dục
con cái đòi hỏi các chị phải kiên trì mới thành công được. Khổng Tử nói: “Kế một năm là trồng lúa, kế mười năm là trồng
cây, kế trăm năm là trồng người”.
Ca dao có câu:
“Sinh
con chẳng dạy chẳng răn,
Thà
rằng nuôi lợn cho ăn lấy lòng.”
Vì thế, để con cái
trở thành niềm vui và mang lại hạnh phúc cho gia đình, xin gởi đến các chị 5 Phương pháp giáo dục con cái sau đây:
1. Giáo dục con trong gia đình
Trong gia đình,
con cái kế thừa nhân cách từ cha mẹ, bởi thế có câu: “Con nhà tông chẳng giống lông cũng giống cánh”. Gia đình là trường
học đầu tiên. Cha mẹ vừa là người bạn, là người thầy, là nhà mô phạm mẫu mực
cho con. Nhất là người mẹ, thường ở bên cạnh con, để dạy con những hành vi đạo đức
như đi thưa về trình, biết kính trên nhường dưới, phân biệt đúng sai phải trái,
biết chọn cái xấu cái đẹp. Ơng cha ta có dạy:
“Trời
sinh ra đã làm người,
Hay
ăn, hay nói, hay cười, hay chơi.
Khi
ăn thì phải lựa mùi,
Khi
nói thì phải lựa lời, chớ sai.
Khi
vui, chớ có vội cười,
Nơi
không lễ phép chớ chơi làm gì!”
Mẹ
Thầy Mạnh Tử cũng có cách dạy con rất ấn tượng: Một hôm Thầy Mạnh Tử trốn học.
Bà mẹ đang ngồi dệt cửi, thấy con bỏ họ về nhà, bà lấy dao rạch đứt tấm vải đang
dệt, nghiêm nghị bảo con: “Con đi học mà
trốn học, thì cũng như mẹ đang dệt tấm vải này mà rạch đứt nó đi vậy”. Từ hôm
đó, Thầy Mạnh Tử học tập chuyên cần, sau này trở thành một bậc hiền tài của
Trung Quốc.
“Uốn
cây từ thuở còn non,
Dạy
con từ thuở con còn thơ ngây.”
Các chị cũng nên
dạy con cái biết tính toán và tiết kiệm:
“Làm
người phải biết tiện tằn,
Đồ
ăn thức mặc có ngần ấy thôi,
Những
người đói rách tả tơi,
Bởi
phụ của trời mà chẳng nên ăn.”
Theo các chuyên gia
tâm lý, kiến thức người ta học được phần lớn là những năm đầu đời. Thời mà đứa
trẻ ở nhà với cha mẹ, có tác động rất lớn đến tâm lý của chúng suốt thời kỳ ấu
thơ và tuổi dạy thì.
Nghiên cứu cho
thấy, nếu cha mẹ yêu thương tôn trọng nhau thì sau này con cái cũng sẽ như vậy
với vợ hoặc chồng của chúng. Ngược lại, trẻ sinh ra trong gia đình thiếu tình
thương, nhiều bạo lực và xích mích, sẽ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống sau này.
2. Giáo dục con ngoài xã hội
Môi trường xã hội
cũng tác động trực tiếp vào sự hình thành nhân cách trẻ. Trong thời buổi bùng nổ
công nghệ thông tin này, thế hệ @ của các em được tiếp cận với Internet, một chân
trời mới rộng mở trước mắt. Nhưng nếu các bậc cha mẹ không quan tâm theo dõi
thì tai hại cũng khó lường. Nếu các em truy
cập vào các trang Web để lấy thông tin, hoặc tài liệu để học tập thì quá tốt.
Nhưng nếu các em lại tiêu tốn thời gian vào việc Chat với bạn bè, chơi game
online, thậm chí tìm bạn trên mạng, tệ hơn nữa lại tò mò vào các trang đen để
tìm hiểu về giới tính, tìm đọc các truyện dâm ô thì thật là vô cùng tai hại.
Các chị cũng cần
quan tâm đến bạn bè của con, ở trường, ở khu xóm, xem chúng chơi với bạn tốt
hay xấu, xem cách cư xử của chúng với bạn bè thế nào, nói năng ra sao, có giữ
chữ tín với bạn bè không, có thân thiện hòa nhã với mọi người không. Cha ông ta
thường nói:
“Con
tài lo láo lo kiêu,
Con
ngu thì lại lo sao kịp người.”
Nếu còn trong độ
tuổi học sinh, thì không nên cho con sử dụng điện thoại, vừa tốn tiền không cần
thiết, vừa không để các em tập trung vào việc học, vì phải hẹn hò, nhắn tin, tán
gẫu với bạn bè. Các em khác không có điện thoại thì sinh lòng ganh tị, còn bản
thân các em thì nổi lên tính khoe khoang của cải, cao ngạo với bạn bè, thầy cô.
Nếu
con đã lớn thì hãy dạy con biết chuyên cần làm ăn trong nghề nghiệp của mình:
“Con
ơi, mẹ bảo con này,
Học
buôn học bán cho tày người ta,
Con
đừng học thói chua ngoa,
Họ
hàng ghét bỏ người ta chê cười
Dù
no dù đói cho tươi,
Khoan
ăn bớt ngủ là người lo toan.”
3. Giáo dục tình cảm cho con
Các chị cần dạy
con trung thực biểu lộ tình cảm của mình, bất kể là vui hay buồn. Điều này rất
có lợi cho việc giáo dục con cái. Các chị
sẽ hiểu được những khó khăn, những khúc mắc, những nỗi buồn của con mình để hướng
dẫn chúng.
Các chị cũng cần
dạy các con thói quen biểu lộ những cử chỉ âu yếm cần thiết. Hãy làm để các con
bắt chước: Đó là những lời nói yêu thương, những cử chỉ thân thiện, những lời
khen ngợi, những quan tâm chăm sóc cho
nhau.
Một đứa trẻ được
tôn trọng, được yêu thương sẽ biết tôn trọng và yêu thương những người xung
quanh. Trái lại, một đứa trẻ luôn sống cảm giác bị bỏ rơi, sẽ nhút nhát, mặc cảm,
co cụm.
Nếu các chị có
cuộc sống hôn nhân hòa hợp, biết hy sinh chịu đựng và nhường nhịn nhau, thì con
cái trong gia đình sẽ hòa đồng, dễ thông cảm với nhau và hoà hợp với người xung
quanh.
“Cây
xanh thì lá cũng anh,
Cha
mẹ hiền lành để đức cho con.”
Trái lại, nếu các
chị hay la mắng, không tôn trọng và mất tin tưởng nơi con cái, sẽ in dấu trên
chúng ý nghĩ ù lì, an phận, không cầu tiến.
“Ai
ơi cứ ở cho lành,
Tu
nhân tích đức để dành về sau.”
4. Giáo dục đạo đức cho con
Các chị chính là
tấm gương mẫu mực để các con noi theo. Ngay cả khi con cái đã trưởng thành, đường
đi nước bước, suy nghĩ, lý tưởng của con vẫn phải được hun đúc từ các chị. Một
thái độ bao dung, cởi mở, tiến bộ của các chị sẽ chắp cánh cho các con những uớc
mơ và nghị lực để sống.
“Sinh
con ai nỡ sinh lòng,
Sinh
con ai chẳng vun trồng cho con.”
Các chị hãy là
người vươn lên trong học tập, bắt kịp tiến bộ chung của xã hội thì mới có kiến
thức bồi dưỡng cho con biết sống đúng với chuẩn mực đạo đức, và phù hợp với nền
văn hóa dân tộc.
“Người
trồng cây hạnh người chơi,
Ta
trồng cây đức để đời về sau.”
Trong lãnh vực
luân lý xã hội, các chị cũng cần dạy cho các con biết đạo làm người:
“Làm
người phải biết cương thường,
Xem
trong ngũ đẳng, quân cương ở đầu.
Thờ
cha kính mẹ trước sau,
Anh
em hòa thuận mới hầu làm nên.
Vợ
chồng đạo nghĩa cho bền,
Bạn
bè cho thực, dưới trên đúng đường.”
Chuyện
kể rằng: Vợ Thầy Tăng Tử, một hôm, đi chợ. Con khóc đòi đi theo. Bà dỗ dành: “Ở nhà, khi nào mẹ về, mẹ sẽ làm thịt heo
cho ăn”. Lúc bà về, Thầy Tăng Tử bắt heo làm thịt. Thấy vậy bà can: “Tôi nói đùa con đấy mà!” Thầy Tăng Tử
nghiêm nghị trả lời: “Đùa thế nào được. Đừng
khinh trẻ thơ không biết gì. Nay mình nói dối nó, tức là đã dạy nó nói dối.”
Nói rồi Thày làm thịt heo cho con ăn thật. Thánh kinh có dạy: “Có thì nói có, không thì nói không, thêm thắt
vào là việc của ma quỷ.”
5. Giáo dục đức tin cho con
Thầy cả Hêli, vì
quá nuông chiều con cái, làm ngơ trước những hành vi ngang ngược của chúng, nên
đã phải lãnh án phạt. Hai con trai chết thảm nơi trận địa. Hòm Bia Thiên Chúa mất
vào tay người Philitinh. Còn ông, quá xúc động trước hung tin, ngã ngựa vỡ đầu
mà chết (x. Sm 2,12-36).
Trái lại, bà
Blanca thường rót vào tai con mình: “Mẹ
thà thấy con chết trước mặt mẹ hơn là thấy con phạm tội trọng mất lòng Chúa”.
Chính lời dạy dỗ này đã làm cho con bà trở thành một vị đại thánh. Đó là vua thánh
Louis.
Thi hào La
Martine có viết: “Phúc cho ai được Chúa
ban cho một bà mẹ thánh thiện.” Bất cứ bậc Hiền Mẫu nào cũng coi trọng việc
giáo dục đức tin cho con, không chỉ chăm lo phần xác mà cả về tâm hồn nữa. Thế
mới thật là vuông tròn, nhưng cũng thật là gian truân.
“Nuôi
con cho được vuông tròn,
Mẹ
thầy dầu dãi, xương mòn gối cong.”
Các chị giáo dục
con không chỉ bằng lời nói mà còn bằng gương sáng nữa, bởi vì: “Lời nói thì lung lay, còn gương bày thì lôi
kéo.” Đức cha Bauard quả quyết: “Dạy
cho con cái biết kính thờ Chúa là đã trọn niềm giáo dục.”
Con cái là niềm
vui của các chị, nếu các chị biết “Giáo dục
con cái”, thì xã hội sẽ tránh được nhiều tệ nạn và con cái luôn tin tưởng hứng
khởi dấn bước vào đời. Thật vậy, có thể nói công ơn trời biển của cha mẹ làm
sao kể siết:
“Đi
khắp thế gian không đâu tốt bằng mẹ,
Gian
khổ cuộc đời không nặng gánh bằng cha.”
Sách Huấn Ca
khen ngợi các bậc Hiền Mẫu biết giáo dục con cái: “Cả kho tàng của thế giới cũng không quí bằng có một người con được giáo
dục tốt”. (Hc 26, 28). Chính những người con ấy sẽ dành cho các chị tâm
tình thảo hiếu mến yêu:
“Mỗi
đêm mỗi thắp đèn trời,
Cầu
cho cha mẹ sống đời với con.”
Các chị có bổn
phận giáo dục con cái, nhưng kết quả không tùy thuộc vào nỗ lực của các chị, mà
còn tùy thuộc ở Thiên Chúa nữa. Các chị giống như người trồng cây, vun tưới, bón
phân, chăm sóc cho cây... nhưng chỉ Thiên Chúa mới làm cho cây lớn lên (x. 1 Cr
3,6-7). Vì thế, để giáo dục con cái cho kết quả, các chị cần cầu nguyện, phó thác
và vững tin vào Chúa. Không có Ngài, chúng ta không làm được việc gì (x. Ga
15,5b).
Các chị hãy noi
gương bà thánh Monica, nhờ cầu nguyện, hy sinh, và vững tin vào Chúa, mà con của
bà cho dù hết sức tội lỗi, đã trở về với Chúa, không những thế, còn trở nên một
giám mục, và hơn nữa, một vị thánh, là thánh Augustinô.
Chúc các chị thành
công trong việc giáo dục con cái, để chúng trở nên những người con ngoan của các
chị, đem lại vinh danh về cho Thiên Chúa và hữu ích cho cộng đồng xã hội.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét